Być może nowelizacja ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zakresie opłat od pozwów w postępowaniu upominawczym, przyniesie jednak więcej korzyści niż sądziłem (stan prac: zakończono pierwsze czytanie i sporządzono sprawozdanie komisji sprawiedliwości - druk 1181). Nowela ta zawiera uregulowanie, na skutki którego nie zwróciłem dotychczas uwagi, a które może mieć spory wpływ na ostateczną wysokość opłat (odnośnie wysokości początkowej nadal aktualne są moje uwagi z 5.12.06). Chodzi mianowicie o art. 1 pkt 13 noweli. Wprowadzenie tego przepisu spowoduje, że powodowi należeć się będzie zwrot 3/4 opłaty uiszczonej od pozwu w postępowaniu upominawczym, jeśli uprawomocni się nakaz zapłaty.
W moim przekonaniu przepis ten dotyczyć będzie również spraw, w których uiszczono wpis w od pozwu w postępowaniu uproszczonym, o ile był on rozpoznany równocześnie w postępowaniu upominawczym. Nie widzę bowiem specjalnych powodów, by do takich spraw nie stosować nowego przepisu art. 79 ust. 1 pkt 2 lit. c).
Mam na względzie, że ustawodawca rozróżniał sprawy prowadzone w postępowaniu uproszczonym (nawet jeśli równocześnie toczyły się one w postępowaniu upominawczym), dla których ustalił opłatę stałą (ale i tak różniącą się dla określonych przedziałów wartości przedmiotu sporu) i te, które w postępowaniu uproszczonym się nie toczą, dla których opłata w postępowaniu upominawczym wynosiła 1/4 opłaty stosunkowej (czyli 1,25% wartości przedmiotu sporu). Jednakże wejście w życie wskazanej nowelizacji zaciera, w moim przekonaniu, te różnice. Po jej wejściu w życie tak od pozwu w postępowaniu uproszczonym jak i od pozwu w postępowaniu upominawczym powód obowiązany będzie do wniesienia całej opłaty. Kwestia czy będzie to cała opłata stosunkowa czy też cała opłata stała ma, moim zdaniem, drugorzędne znaczenie.
Skoro zatem tak od pozwu w postępowaniu upominawczym, jak i uproszczonym, pobierana będzie opłata cała, to zasadny jest wniosek, że po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty, sąd obowiązany będzie do zwrotu 3/4 tej całej opłaty, która została uiszczona.
Obawiam się oczywiście, czy sądy nie będą zbyt gorliwie chronić wpływów budżetowych i nie zostanie wymyślone rozwiązanie, zgodnie z którym 3/4 opłaty od pozwu w postępowaniu uproszczonym zwracane nie będzie, mimo że nakaz zapłaty się uprawomocni. Gdyby jednak korzystna dla powodów interpretacja się utrzymała, to byłaby to prawdziwa obniżka opłat sądowych (oczywiście w ostatecznym rozrachunku). Oczywiście, można by było taką obniżkę przeprowadzić mniejszym kosztem, ale ważny jest przecież skutek...
